1. Ümumilikdə 30 min insanın Tanzaniyada məruz qalmış olduğu epidemiya.

1962-ci il yanvarın 30-da Tanzaniyanın Kashasha kəndindəki qızlar üçün internat məktəbində üç qız şagirdin etdiyi zarafatla başlayan gülünc qəhqəhələri zamanla epidemiyaya çevrildi.

Epidemiya əvvəlcə bütün məktəbə yayıldı. Bu epidemiya bir çox digər epidemiyalardan fərqli olaraq birbaşa xəstəliyə səbəb olmayıb. Əksinə, insanları güldürürdü. Məsələ bunda idi ki, bu gülmə nəzarətsiz və qeyri-ixtiyari baş verirdi. Öncələri məktəbdəki 159 şagirddən 95-i bu epidemiyaya yoluxub.

Şagirdlərin gülməkdən dərslərinə diqqətini verə bilmədiklərini görən məktəb direktoru onları evlərinə göndərərək məktəbi bağlayır. Məktəb direktorunun bu hərəkəti epidemiyanın bütün kəndə yayılmasına səbəb olub. Epidemiya digər kəndlərdə, əsasən də gənclər arasında yayılaraq təsirini artırıb.

Nshamba kəndində 217 nəfəri yoluxduran gülünc epidemiyası aylarla davam etdi. Məktəb aylar sonra açılsa da, epidemiya hələ də davam etdiyi üçün bir neçə gün ərzində yenidən bağlandı. 14 məktəbdə 18 ay müddətinə tədris və təlim dayandırılıb. Epidemiya ümumilikdə 30 min insanı əhatə edib. insanlar nəzarətsiz şəkildə gülməyə davam etdikcə karantin zonaları yaradıldı.
Karantin zonalarında müalicələrə başlanılıb və zaman keçdikcə epidemiya nəzarət altına alınıb. Xəstələrin simptomlarına bir neçə saatdan 16 günə qədər davam edən təkrarlanan gülmə, huşunu itirmə, qızartı və ağlama ani atakları daxildir. Bunlar xoşbəxtsizlik, məqsədsiz hərəkətlər və bəzən zorakılıqla müşayiət olunurdu. Ailələr və hökumət baş verənlərlə bağlı onlara bir ipucu vermək üçün hər cür eksperti cəlb etdi; lakin mütəxəssislər elmi səbəb tapa bilmədilər.

Hadisə ilə bağlı araşdırma aparan Texas A&M Universitetindən Christian Hempelmann gülünc epidemiyasını stresli mühitlərdə baş verə bilən kütləvi psixogen və ya sosiogen xəstəlik halı kimi təyin etdi. Çünki 1962-ci ildə Tanzaniya yenicə müstəqillik qazanmışdı. Bu səbəbdən tələbələr müəllimlərinin və ailələrinin onlardan daha çox gözləntilərinin olduğunu bildiriblər. Bu, həddindən artıq stressə səbəb olub və stress nəticəsində bu hadisə baş verib.

Mövzu ilə bağlı araşdırmalar uzun müddət davam etdi. Bəzi ekspertlər, epidemiyanın evdəki "ənənəvi mühafizəkarlıq" ilə məktəbdə bu inanclara meydan oxuyan yeni ideyalar arasındakı mədəni uyğunsuzluq toqquşması nəticəsində ortaya çıxa biləcəyini ifadə etdi. Bəziləri epidemiyanın səbəbinin beyinə təsir edən virus infeksiyası və ya virus ola biləcəyini irəli sürürlər. O dövrdə epidemiya ilə bağlı qeydlər yaxşı aparılmadığından epidemiyanın səbəbi ilə bağlı bəzi məlumatlar etibarlı deyil. Nəticədə heç kim bu epidemiyadan daimi təsirlənmədi. Səbəbi heç vaxt tam başa düşülməyib.

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/1962_Tanzanya_G%C3%BClme_Salg%C4%B1n%C4%B1